या दिवशी सुरू होणार मार्गशीर्ष महिना! स्नान, दान आणि दिवे लावण्याचे जाणून घ्या खास धार्मिक महत्त्व

मुंबई :
कार्तिक महिन्यानंतर येणारा मार्गशीर्ष महिना हा हिंदू पंचांगातील नववा आणि अत्यंत पवित्र महिना मानला जातो. या काळात स्नान, दान, उपवास आणि दिवे लावणे यांसारख्या धार्मिक कृती केल्याने पापांचा नाश होऊन मोक्ष प्राप्त होतो, असे शास्त्रांमध्ये वर्णन आहे.

भगवान श्रीकृष्णाच्या महत्त्वपूर्ण उपदेशांमुळे मार्गशीर्ष महिन्याला विशेष स्थान मिळाले आहे. या महिन्यात नामस्मरण, जप, तप, आणि भगवद्गीतेचे पठण केल्यास पुण्यफळ अनेकपटीने वाढते, असे धर्मग्रंथ सांगतात.

२०२५ मध्ये मार्गशीर्ष महिना कधी सुरू होईल?

हिंदू दिनदर्शिकेनुसार, मार्गशीर्ष महिना गुरुवार, ६ नोव्हेंबर २०२५ रोजी सुरू होईल.
हा महिना कार्तिक पौर्णिमेनंतरच्या दुसऱ्या दिवशी सुरू होऊन ४ डिसेंबर २०२५ रोजी मार्गशीर्ष पौर्णिमेला समाप्त होईल.

हा संपूर्ण कालावधी जप, ध्यान, तपस्या आणि दानधर्मासाठी सर्वात उत्तम मानला जात

मार्गशीर्ष महिन्यात कोणत्या देवतांची पूजा करावी?

• भगवान विष्णू आणि श्रीकृष्ण:
  दररोज ‘ॐ नमो भगवते वासुदेवाय’ या मंत्राचा जप करा आणि श्रीमद्भगवद्गीतेचे पठण करावे.

• महालक्ष्मी देवी:
  या काळात लक्ष्मी पूजन केल्याने घरात धन, सौभाग्य आणि समृद्धी वाढते.

• तुळशी पूजन:
  तुळशीला पाणी अर्पण करून संध्याकाळी दिवा लावणे अत्यंत शुभ मानले जाते.

• चंद्र पूजा:
  मार्गशीर्ष पौर्णिमेच्या दिवशी चंद्राची पूजा केल्याने मानसिक शांती आणि स्थैर्य प्राप्त होते.

स्नान, दान आणि दिवे लावण्याचे विशेष महत्त्व

पवित्र स्नान

या महिन्यात सूर्योदयापूर्वी गंगा, यमुना किंवा पवित्र नदीत स्नान करणे सर्वाधिक पुण्यकारक आहे.
जर नदीत स्नान शक्य नसेल तर पाण्यात तुळशीची पाने टाकून स्नान करावे.
स्नानावेळी ‘ॐ नमो भगवते नारायणाय’ किंवा गायत्री मंत्राचा जप करावा.

दिवे लावणे

संध्याकाळी देवघरात आणि तुळशीच्या झाडाजवळ दिवे लावणे या काळातील प्रमुख धार्मिक कृती आहे.
यामुळे घरात सकारात्मकता, प्रकाश आणि शांती येते.

दानधर्म

या काळात आपल्या क्षमतेनुसार अन्न, कपडे, गूळ, तीळ आणि ब्लँकेट दान करणे अत्यंत शुभ मानले जाते.
दान केल्याने पुण्यवृद्धी आणि मानसिक समाधान प्राप्त होते.

मार्गशीर्ष महिन्याचे धार्मिक आणि आध्यात्मिक महत्त्व

पौराणिक मान्यतेनुसार, मार्गशीर्ष महिना हा भगवान विष्णू आणि श्रीकृष्णांना अत्यंत प्रिय आहे.
हा महिना आध्यात्मिक शुद्धीकरणाचा कालावधी मानला जातो.

भगवद्गीतेच्या १०व्या अध्यायात भगवान श्रीकृष्ण म्हणतात —

“मासानां मार्गशीर्षोऽहम्”
म्हणजेच, “मासांमध्ये मी मार्गशीर्ष महिना आहे.”

यावरून या महिन्याचे दैवी महत्त्व स्पष्ट होते.
असे मानले जाते की या महिन्यात भक्तिभावाने केलेल्या प्रत्येक शुभ कर्माने मोक्षप्राप्तीचा मार्ग सुकर होतो.