दिल्ली विमानतळावर तांत्रिक बिघाडाबाबत धक्कादायक खुलासा; ATC गिल्डचा दावा—‘अगोदरच इशारा दिला होता

दिल्ली | विशेष प्रतिनिधी

दिल्लीच्या इंदिरा गांधी आंतरराष्ट्रीय (IGI) विमानतळावर झालेल्या गंभीर तांत्रिक बिघाडानंतर आता मोठा खुलासा झाला आहे. देशातील सर्वाधिक व्यस्त विमानतळ ठप्प होण्यामागे जुनी आणि बिघडलेली हवाई नेव्हिगेशन प्रणाली जबाबदार असल्याचा आरोप एअर ट्रॅफिक कंट्रोलर्स गिल्डने केला आहे. गिल्डचा दावा—“काही महिन्यांपूर्वीच प्रशासनाला त्रुटींवर इशारा दिला होता, पण दुर्लक्ष करण्यात आले.”

काय घडलं?

गुरुवारी संध्याकाळी आणि शुक्रवारी IGI विमानतळावरील एअर कंडिशनिंग ऑटोमेशन सिस्टम आणि AMSS (Automation & Message Switching System) मध्ये अचानक बिघाड झाला.

ही प्रणाली —

• उड्डाण डेटा प्रक्रिया

• रडार फीड्स समन्वय

• हवाई वाहतूक युनिट्समधील संपर्क

ही महत्त्वाची कामे करते. प्रणाली निकामी होताच नियंत्रण कक्षातील सर्व प्रक्रिया मॅन्युअल मोडवर गेल्या.

परिणाम: देशातील सर्वात मोठी विमानवाहतूक विस्कळीत

• 500 पेक्षा जास्त उड्डाणे उशिराने

• 100 हून अधिक विमाने रद्द

• हजारो प्रवासी तासन्तास अडकल्याने संताप

• अनेक विमानांचे मुंबईसह इतर शहरांत डायव्हर्जन

प्रवाशांचे नियोजन पूर्णपणे उद्ध्वस्त झाले आणि विमानतळावर गोंधळाचे वातावरण निर्माण झाले.

ATC गिल्डचा मोठा आरोप: “इशारा दिला होता पण दुर्लक्ष झाले”

एअर ट्रॅफिक कंट्रोलर्स गिल्डचा दावा:

• अनेक महिन्यांपूर्वी ऑटोमेशन सिस्टिममधील त्रुटी कळवण्यात आल्या

• आवश्यक अपग्रेड, दुरुस्ती आणि चाचण्या करण्यात विलंब

• प्रशासनाच्या उदासीनतेमुळे आज “राष्ट्रीय सुरक्षा धोक्यात आली असती”

ATC कर्मचाऱ्यांना मॅन्युअल समन्वय मोडवर काम करावे लागले. प्रत्येक उड्डाणासाठी कागदावर आणि आवाजाद्वारे समन्वय करताना चुकीची शक्यता वाढली होती.

गिल्डचे म्हणणे:
“आम्ही जीव तोडून काम केले, कारण एक छोटी चूकही मोठा अपघात घडवू शकली असती.”

AAI ची भूमिका

एअरपोर्ट्स अथॉरिटी ऑफ इंडिया (AAI) चे मत:

• तांत्रिक बिघाड झाल्याची कबुली

• चौकशी सुरू

• ‘तांत्रिक कारणांमुळे वेळापत्रक कोलमडले’ असे स्पष्टीकरण

मोठे प्रश्नचिन्ह: भारताची नेव्हिगेशन सिस्टम जुनी झाली का?

या घटनेनंतर खालील बाबींवर पुन्हा चर्चा सुरू—

• देशातील हवाई वाहतुकीची IT प्रणाली जुनी आणि असुरक्षित?

• ऑटोमेशन प्रणाली नियमित अपडेट का होत नाही?

• ATC कर्मचाऱ्यांचे इशारे वारंवार दुर्लक्षित का केले जातात?

• व्यस्त विमानतळांसाठी बॅकअप सिस्टम का उपलब्ध नाही?

निष्कर्ष

दिल्लीसारख्या टॉप-टियर विमानतळावर तांत्रिक बिघाड होऊन शेकडो उड्डाणे रद्द होणे हे अत्यंत गंभीर प्रकरण आहे. ATC गिल्डने केलेल्या आरोपांमुळे आता विमानतळाच्या सुरक्षिततेची, प्रणालींच्या देखभालीची आणि प्रशासनाच्या जबाबदारीची मोठी चौकशी आवश्यक ठरते.

या प्रकरणातील तथ्ये पुढील काही दिवसांत स्पष्ट होतील; परंतु या प्रकारामुळे भारतीय विमानवाहतूक व्यवस्थेच्या विश्वासार्हतेवर मोठे प्रश्नचिन्ह उभे राहिले आहे.